فناوری کد کم (CAD/CAM) چیست؟

CAD/CAM یک مخفف بوده و به معنای طراحی به کمک کامپیوتر/ساخت به کمک کامپیوتر است. این تکنولوژی دهه‌ها برای تولید ابزار دقیق صنعتی و ساخت قطعاتی از اتوموبیل در کارخانه‌های صنعتی بکار گرفته شده است. اما بیشتر از بیست سال است که به دندانپزشکی نیز وارد شده و استفاده از آن رو به افزایش است. فناوری کد کم برای ساخت رستوریشن‌های دندانی نظیر روکش‌های سرامیکی، ونیرها، آنله‌ها و اینله‌ها و بریج‌ها استفاده می‌شود.

هر چقدرکه مواد و تکنولوژی‌های موجود برای کد کم‌های دندانپزشکی در طول سال‌ها پیشرفته‌تر می‌شوند،رستوریشن‌های ساخته شده برای بیماران کیفیت بهتری پیدا می‌کنند.

امروزه رستوریشن‌های ساخته شده با کد کم به لحاظ تطابق اندازه بهتر بوده و دوام بیشتری داشته و طبیعی‌تر از رستوریشن‌های ماشین شده گذشته‌ به نظر می‌رسند.

ویژگی‌های کد کم در مطب‌های دندانپزشکی و لابراتوارهای دندانسازی

فناوری کد کم برای درمان‌های دندانپزشکی و لابراتوارهای دندانسازی در دسترس بوده و دندانپزشک و دستیارش و یا تکنسین لابراتوار می‌تواند رستوریشن‌ها را در یک صفحه نمایشگر طراحی کند. کامپیوتر کد کم یک تصویر سه بعدی دلخواه از دندان یا دندان‌های آماده شده نشان می‌دهد. این تصویر با یک اسکنر نوری و به وسیله آماده سازی دیجیتالی بدست آمده است. روش دیگری نیز برای ساخت این تصاویر سه بعدی وجود دارد و آن اسکن قالب گچی بدست آمده از همان روش  قدیمی و متعارف قالبگیری است.

دندانپزشک یا تکنسین لابراتوار بعداً از این تصاویر سه بعدی و نرم افزار کد (CAD) برای کشیدن و طراحی رستوریشن نهایی استفاده می‌کند. زمانی که دندانپزشک صرف می کند تا در مطب خود یک رستوریشن را طراحی کند و یا یک دندانساز در لابراتوار خود، بسته به مهارت و تجربه و پیچیدگی کار و نوع درمان، متفاوت خواهد بود. بعضی از موارد تنها چند دقیقه زمان می‌برد و بعضی موارد بیش از نیم ساعت برای طراحی و اطمینان از کیفیت کار زمان نیاز است.

هنگامی که کار طراحی رستوریشن نهایی می‌شود، روکش، اینله، آنله، ونیر یا بریج روی یک بلوک سرامیکی در محفظه دستگاه تراشیده می‌شود. رستوریشن قبل از آنکه در کوره قرار گیرد توسط استین‌ها و گلیزها پرداخت شده تا بیشتر شبیه به دندان‌های طبیعی بنظر برسند. بعد از اتمام فرایند پخت، فرایند صیقل پایانی روی رستوریشن انجام می‌شود.

مزایای استفاده از فناوری کد کم در دندانپزشکی

تحقیقات بیان می‌کند که رستوریشن‌های تراشیده شده با فناوری کد کم محکم تر از رستوریشن‌هایی است که از مواد رایج تراشیده می‌شوند. پس احتمال شکست آن‌ها نیز کمتر است. مزایای فناوری کد کم زمانی به چشم می‌آید که دندانپزشک این فناوری را در مطب خود داشته باشد. به این ترتیب تمامی فرایند درمان دندانپزشکی از قالبگیری و ساخت تا نصب پروتز در یک روز انجام می‌گیرد.

اگر دندانپزشک شما گزینه استفاده از فناوری کد کم در مطب را به شما پیشنهاد داد یعنی دیگر نیازی به قالبگیری به روش

قدیمی، روکش موقت و مراجعه برای جلسه دوم و سوم نخواهید داشت. اگر قبل از نصب پروتزهای ساخته شده با فناوری کد کم دندان هایتان نیاز به آماده سازی داشته باشد، یک بی حسی موضعی تنها چیزی است که باید تحمل کنید.

استثنا در کد کم

بریج‌های تمام سرامیکی یک استثنا در این فرایند است چرا که باید در یک لابراتوار دندانسازی مجهز به فناوری کد کم ساخته شود. بریج‌های تمام سرامیکی نیاز به یک جلسه دوم در مطب برای قرار دادن بریج در دهان دارند. در بعضی موارد نیاز به یک رستوریشن موقت نیز ضروری به نظر می‌رسد.

استثنای دیگر ترجیح دندانپزشک برای ساخت پروتز شما با فناوری کد کم اما بدون حضور شما در مطب است. بعضی از دندانپزشکان ترجیح می‌دهند زمان بیشتری را برای طراحی و فرایندهای مشخصه یابی پیچیده پروتز ساخته شده با کد کم اختصاص دهند. بنابراین شما به ناچار باید جلسه دوم نیز به مطب مراجعه کنید و از روکش موقت نیز استفاده کنید.

ملاحظات خاص برای  فناوری CAD/CAM

فناوری کد کم یک جایگزین برای دقت و تلاش دندانپزشک و دندانساز نخواهد بود. دندانپزشک باید در آماده سازی اولیه دندان‌ها دقیق باشد. دندانپزشک و دندانساز هر دو باید در زمان قالب گیری دیجیتال و طراحی رستوریشن نهایت دقت را به خرج دهند. در طراحی یک رستوریشن دقت و توانایی سازندگان آن بیشترین اهمیت را خواهد داشت. بخصوص برای ‌آنکه پروتز کاملاً اندازه باشد و از آسیب‌های احتمالی در آینده به دندان جلوگیری شود. بطور مثال روکش، ونیر یا اینله یا آنله که کاملا اندازه دندان نباشد باعث ایجاد فضا بین دندان و پروتز و یا بین دو دندان می‌شود.  این اتفاق خطر ابتلا به عفونت و بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد.

چه زمانی باید کد کم را انتخاب کرد؟

 برای هر دندانی نمی‌شود از فناوری کد کم استفاده کرد و این دندانپزشک شما خواهد بود که از بین تمام گزینه‌های درمان مشخص می‌کند که آیا دندان شما کاندیدای مناسبی برای درمان با رستوریشن‌های ساخته شده با دستگاه کد کم خواهد بود یا خیر.

به علاوه، علیرغم پیشرفت‌هایی که مواد کد کم دندانپزشکی در زمینه زیبایی بدست آورده‌اند، ممکن است بیماران بنظرشان بیاید که

رستوریشن‌های ساخته شده با کد کم بسیار مات بوده و ویژگی‌های ظاهری یک دندان طبیعی را ندارند. بسته به نوع رستوریشنی که مورد نیاز است ( مانند اینله‌ها یا آنله‌ها)، گاهی‌دندانپزشک تکنیک‌های ساخت لابراتوارهای قدیمی را ترجیح می‌دهد. چراکه سابقه بیشتری در زمینه دقت در تطابق اندازه پروتز از خود به جا گذاشته‌اند. بنابراین بیماران می‌بایست در مورد وضعیت خاص و تمایلات خود با دندانپزشک صحبت کنند و او برپایه یک معاینه کامل تصمیم نهایی برای نوع درمان را بگیرد.

هزینه رستوریشن های ساخته شده با کد کم دندانپزشکی

تمام رستوریشن‌های سرامیکی که شامل رستوریشن‌های ساخته شده در لابراتوارهای دندانسازی و با فناوری کد کم هم می‌شود، جز رستوریشن های گران محسوب می شوند. حتی با اینکه مواد برای رستوریشن های ساخته شده با کد کم گران‌تر هستند؛ اما هزینه نفر ساعت به ازای نیروی انسانی متخصص (تکنیسین لابراتوار) به بیمار تحمیل نخواهد شد.

منبع